Τις τελευταίες ώρες η Ελλάδα βιώνει μια άνευ προηγουμένου κατάσταση μετά το ξέσπασμα της εκτεταμένης πυρκαγιάς στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης στη Μόρια Λέσβου το βράδυ της 8 ης Σεπτεμβρίου 2020. Οι συνθήκες είναι ιδιαίτερα δύσκολες, καθώς φαίνεται ότι έχει καταστραφεί ολοσχερώς ολόκληρος ο καταυλισμός, συμπεριλαμβανομένης της Υπηρεσίας Ασύλου και του εξοπλισμού της, ενώ μεγάλες ζημιές έχει υποστεί και η γύρω περιοχή.
Οι ελληνικές αρχές κινητοποιήθηκαν αμέσως για την αντιμετώπιση της έκτακτης κατάστασης με την άμεση απομάκρυνση των ασυνόδευτων ανηλίκων, την πρόβλεψη στέγασης των φιλοξενούμενων σε ειδικές σκηνές αλλά και την προστασία μεταναστών και κατοίκων με κάθε πρόσφορο μέσο.
Δεδομένου ότι η ελληνική κυβέρνηση κήρυξε χωρίς καθυστέρηση ολόκληρο το νησί της Λέσβου σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης καθώς και ότι η Ελλάδα έχει σηκώσει τα τελευταία χρόνια δυσανάλογα βαρύ φορτίο στον τομέα του μεταναστευτικού, ερωτάται η Επιτροπή:
1. Ποιες πρωτοβουλίες προτίθεται να λάβει άμεσα σε συνεργασία με τις ελληνικές αρχές για την παροχή συνδρομής στην Ελλάδα, λαμβανομένου υπόψη ότι το πρόβλημα της διαχείρισης των μεταναστευτικών ροών είναι πρωτίστως ευρωπαϊκό;
2. Μετά από εξέταση της αναγκαίας παροχής έκτακτης βοήθειας, ποια συγκεκριμένα πρόσθετα μέτρα σκοπεύει να λάβει με τον χαρακτήρα του κατεπείγοντος για την αντιμετώπιση της έκτακτης αυτής κατάστασης και την αποφυγή τυχόν ανθρωπιστικής κρίσης;
Απάντηση της κ. Johansson εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (11/9/20)
Στις 23 Σεπτεμβρίου 2020 η Επιτροπή συγκρότησε ειδική ομάδα εργασίας με σκοπό τη συνεργασία με τις ελληνικές αρχές για την κατασκευή νέου κέντρου υποδοχής και ταυτοποίησης (ΚΥΤ) στη Λέσβο και για τη διασφάλιση της αποτελεσματικότερης διαχείρισης της μετανάστευσης. Στο νέο αυτό πλαίσιο, η Επιτροπή θα συνεχίσει να στηρίζει τις ελληνικές αρχές όσον αφορά τη μεταφορά των μεταναστών από τα πέντε νησιωτικά ΚΥΤ στην ηπειρωτική χώρα, με την εφαρμογή του προγράμματος υποστηριζόμενης οικειοθελούς επιστροφής και τη διενέργεια εθελοντικών μετεγκαταστάσεων σε άλλα κράτη μέλη. Μετά τις πυρκαγιές στη Λέσβο, η Επιτροπή παρείχε πρόσθετη στήριξη για τη μεταφορά των ευάλωτων ατόμων και προσφύγων στην ηπειρωτική χώρα, καθώς και πρόσθετη χρηματική βοήθεια στους μετανάστες που επλήγησαν από την πυρκαγιά.
Η Επιτροπή στηρίζει επιχειρησιακά και οικονομικά την αποστολή ιατρικού προσωπικού και την παροχή υγειονομικής περίθαλψης, αφενός, υπό το πρίσμα της νόσου COVID-19, και, αφετέρου, εν μέσω των εργασιών προετοιμασίας για τον χειμώνα και της επιτάχυνσης των διαδικασιών ασύλου. Μέσω του μηχανισμού πολιτικής προστασίας της Ένωσης, η Επιτροπή συντόνισε την παράδοση 120 000 ειδών στέγασης, υγιεινής, υγείας και μη επισιτιστικών ειδών από 11 κράτη μέλη στην Ελλάδα. Επιπλέον, η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρέχει χρηματοδοτική στήριξη στις ασφαλείς ζώνες στα ΚΥΤ για ασυνόδευτους ανηλίκους, καθώς και στέγαση για ευάλωτους αιτούντες άσυλο.
Η Επιτροπή χορήγησε πρόσφατα 130 εκατ. ευρώ για την κατασκευή νέων ΚΥΤ στη Σάμο, την Κω και τη Λέρο. Προβλέπονται επίσης παρόμοιες εγκαταστάσεις στα νησιά της Λέσβου και της Χίου με τη χρηματοδοτική στήριξη της ΕΕ.
Η πρόταση της Επιτροπής για νέο σύμφωνο για τη μετανάστευση και το άσυλο(1) καλύπτει όλα τα διαφορετικά στοιχεία που απαιτούνται για μια ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή προσέγγιση για τη μετανάστευση.
(1)https://ec.europa.eu/home-affairs/what-we-do/policies/european-agenda-migration_en