Για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, οι Έλληνες βαµβακοπαραγωγοί πληρώθηκαν σε ιστορικά χαμηλές τιµές για την πρώτη ύλη με την οποία εφοδίασαν τα εγχώρια εκκοκκιστήρια, µε τα φιξαρίσµατα που έκλεισαν την τελευταία εβδομάδα του 2020 να μην υπερβαίνουν τον κανόνα των 42 λεπτών, παρά την ανάκαµψη της διεθνούς τιµής στα 77 σεντς ανά λίµπρα. Την ίδια στιγµή, η πλειοψηφία των αναλυτών εντοπίζει υποστηρικτικά θεµελιώδη στη διεθνή αγορά βάµβακος, µε την παγκόσµια παραγωγή του 2020 να είναι µειωµένη και τη ζήτηση να ανακάµπτει σταθερά. Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι πλέον βαμβάκι παράγουν στην ΕΕ μόνο τρεις χώρες, με την Ελλάδα να αποτελεί την κυρίαρχη ευρωπαϊκή χώρα παραγωγής, αφού εδώ παράγεται το 80 % του ευρωπαϊκού βαμβακιού.
Δεδομένου ότι η ισχύουσα ευρωπαϊκή πολιτική για το βαμβάκι αποσκοπεί στην προώθηση ενός ανταγωνιστικού, βιώσιμου και προσανατολισμένου στην αγορά τομέα βαμβακιού, τηρώντας παράλληλα τις δεσμεύσεις για τη στήριξη της παραγωγής βαμβακιού σε περιφέρειες στις οποίες η καλλιέργεια αυτή είναι σημαντική για την αγροτική οικονομία, ερωτάται η Επιτροπή:
1. Ποια προγράμματα αναδιάρθρωσης εφαρμόστηκαν κατά την τελευταία προγραμματική περίοδο για τη στήριξη των βαμβακοπαραγωγών και των επενδύσεων στην εκκοκκιστική βιομηχανία και ποια πρόοδος σημειώθηκε;
2. Τι κονδύλια έχουν διατεθεί για την ενίσχυση των Ελλήνων βαμβακοπαραγωγών και ποια η απορρόφησή τους;
3. Υπάρχει η δυνατότητα διάθεσης επιπλέον κονδυλίων στον τομέα της βαμβακοκαλλιέργειας για την κάλυψη των ζημιών που επήλθαν από την πανδημική κρίση;
Απάντηση του κ.Wojciechowski εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (10.3.2021)
Σύμφωνα με το ισχύον πλαίσιο της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής, οι βαμβακοπαραγωγοί επιλέξιμων κρατών μελών μπορούν να λαμβάνουν ειδική ενίσχυση καλλιέργειας για το βαμβάκι ανά επιλέξιμο εκτάριο. Πρόκειται για ένα σύστημα περιορισμού της παραγωγής. Στην Ελλάδα, το ποσό αναφοράς της εν λόγω ειδικής ενίσχυσης για το βαμβάκι καθορίστηκε σε 234,18 EUR ανά εκτάριο για βασική έκταση 250 000 εκταρίων και απόδοση αναφοράς 3,2 τόνων ανά εκτάριο. Κατά συνέπεια, το συνολικό ποσό που διατίθεται στους παραγωγούς βαμβακιού της Ελλάδας στο πλαίσιο του εν λόγω καθεστώτος ανέρχεται σε 187,3 εκατ. EUR ετησίως, εκ των οποίων εκταμιεύεται, στην πραγματικότητα, ποσοστό μεταξύ 93 % -99 %.
Επιπλέον, οι βαμβακοπαραγωγοί μπορούν επίσης να επωφεληθούν από άλλα είδη εισοδηματικής στήριξης, εφόσον πληρούν τις αντίστοιχες προϋποθέσεις επιλεξιμότητας. Αυτά τα είδη εισοδηματικής στήριξης χορηγούνται ανεξάρτητα από την πραγματική παραγωγή ή προορισμό του προϊόντος.
Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ), μέσω των προγραμμάτων αγροτικής ανάπτυξης (ΠΑΑ) για την περίοδο 2014-2020, τα κράτη μέλη δύνανται να παρέχουν στήριξη στον τομέα του βαμβακιού με επενδύσεις σε υλικά περιουσιακά στοιχεία, κατάρτιση σε δεξιότητες και γεωργικές συμβουλευτικές υπηρεσίες, καθώς και με τη μετατροπή και τη διατήρηση της βιολογικής γεωργίας. Είναι επίσης δυνατή η παροχή στήριξης για νέα συμμετοχή των γεωργών σε συστήματα ποιότητας και μέτρα διαχείρισης κινδύνου, και ιδίως μέσω του εργαλείου σταθεροποίησης εισοδήματος. Επί του παρόντος, το ελληνικό ΠΑΑ 2014-2020 στηρίζει τις δράσεις, όπως αναφέρεται ανωτέρω, εκτός από τα εργαλεία διαχείρισης κινδύνου — από τον προϋπολογισμό των 965 εκατ. EUR που διατέθηκε για τις εν λόγω δράσειςσε όλους τους τομείς· η Ελλάδα δήλωσε πληρωμές ύψους 395 εκατ. EUR (41 %).
Δεν υπάρχουν πρόσθετα κονδύλια ειδικά για τους βαμβακοπαραγωγούς, τα οποία σχετίζονται με τον πανδημικό τομέα. Ωστόσο, τα κράτη μέλη μπορούν να διερευνήσουν τις δυνατότητες που παρέχει ο μηχανισμός ανάκαμψης και ανθεκτικότητας.