Τον Ιούνιο του 2018, στην 86(1) συνεδρίαση της μεικτής επιτροπής εμπειρογνωμόνων FAO/ΠΟΥ για τα πρόσθετα τροφίμων (JECFA), εγκρίθηκε η πρόταση του καταλόγου προτεραιοτήτων της εγκυκλίου CL 2016/13-FA CODEX για την κατάργηση του περιορισμού στα υποείδη πεύκου που λειτουργούν ως πηγές κολοφωνίου ξύλου το οποίο προορίζεται για εστέρες γλυκερίνης με κολοφώνιο ξύλου (GEWR, E 445), καθώς αναγνωρίστηκε η φυσική μεταβλητότητα της σύνθεσης του κολοφωνίου ξύλου.
Στις 26 Ιουλίου 2018, η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) δημοσίευσε τη γνώμη της για την επαναξιολόγηση σχετικά με τους GEWR, όπου οπισθοδρόμησε στο ζήτημα των υποειδών πεύκου ως πηγών κολοφωνίου ξύλου, επί των οποίων η Επιτροπή δημοσίευσε αργότερα πρόσκληση(2) που επικεντρωνόταν επίσης στα υποείδη.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι:
το έγγραφο της EFSA του Ιουλίου 2018 αναφέρει παρωχημένες προδιαγραφές της JECFA αντί των τροποποιημένων προτύπων της 3ης Ιουλίου 2018, όπου η JECFA καταργεί τον περιορισμό των υποειδών·
απαντώντας στη γραπτή ερώτηση E-009731/2016, η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι η EFSA θα επαναξιολογήσει τους GEWR και ότι η αποφυγή αποκλίσεων στις αξιολογήσεις της ασφάλειας είναι υψίστης σημασίας·
η επιβολή περιορισμών στις πρώτες ύλες θα αυξήσει την πίεση βιωσιμότητας σε ένα μόνο είδος πεύκου (pinus palustris).
Ερωτάται η Επιτροπή:
1. Η εφαρμογή του περιορισμού των υποειδών εξ ονόματος της EFSA δημιουργεί απόκλιση στις αξιολογήσεις ασφάλειας σε σύγκριση με τον περιορισμό που εγκρίθηκε στον κατάλογο προτεραιοτήτων της εγκυκλίου CL 2016/13-FA CODEX;
2. Είναι ο περιορισμός των υποειδών συμβατός με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1333/2008, ο οποίος ορίζει ότι η έγκριση προσθέτων τροφίμων πρέπει να λαμβάνει υπόψη περιβαλλοντικούς παράγοντες όπως είναι η απώλεια βιοποικιλότητας;
(1)undefined
(2)Πρόσκληση υποβολής προτάσεων της 23ης Νοεμβρίου 2018 για επιστημονικά και τεχνικά δεδομένα σχετικά με το επιτρεπόμενο πρόσθετο τροφίμων εστέρες γλυκερίνης με κολοφώνιο ξύλου (E 445).
Απάντηση της κ. Κυριακίδου εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (15.6.2021)
Από τη γενική νομοθεσία για τα τρόφιμα[1] προκύπτει ότι η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) αποτελεί το σημείο αναφοράς για τις επιστημονικές γνωμοδοτήσεις σχετικά με την ασφάλεια των τροφίμων, καθώς λειτουργεί ως επιστημονική βάση για τη σχετική ενωσιακή νομοθεσία, συμπεριλαμβανομένης της νομοθεσίας για τα πρόσθετα τροφίμων.
Οι εστέρες γλυκερίνης με κολοφώνιο ξύλου (E 445) υποβλήθηκαν —όπως κάθε πρόσθετο τροφίμων που επιτρεπόταν στην Ένωση πριν από τις 20 Ιανουαρίου 2009— σε νέα αξιολόγηση κινδύνου που διενεργήθηκε από την EFSA[2].Η επαναξιολόγηση της EFSA έλαβε υπόψη όλα τα είδη πεύκων που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή των E 445[3].Σε αντίθεση με την τελευταία αναθεώρηση των προδιαγραφών από την κοινή επιτροπή εμπειρογνωμόνων του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για τα πρόσθετα τροφίμων (JECFA)[4], η EFSA στην επαναξιολόγηση της ασφάλειας των E 445 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η τρέχουσα αποδεκτή ημερήσια πρόσληψη θα πρέπει να είναι προσωρινή έως ότου καταστούν διαθέσιμα τα δεδομένα για την τοξικότητα στην αναπαραγωγή και την ανάπτυξη.Η EFSA περιόρισε το συμπέρασμα αυτό μόνο στους E 445 που προέρχονται από είδη πεύκων τα οποία χρησιμοποιήθηκαν στις τοξικολογικές δοκιμές[5].
Για τους E 445 που προέρχονται από P. halepensis και P. brutia, η EFSA κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν ήταν δυνατή η διενέργεια αξιολόγησης της ασφάλειας λόγω έλλειψης των σχετικών δεδομένων[6].
Μετά την επαναξιολόγηση της EFSA, η Επιτροπή απηύθυνε πρόσκληση[7] με την οποία ζητούσε την υποβολή στοιχείων, συμπεριλαμβανομένων στοιχείων για τους E 445 που προέρχονται από P. halepensis και P. brutia, στοιχεία τα οποία αναμένεται να επιτρέψουν στην EFSA να ολοκληρώσει την αξιολόγησή της σχετικά με τους E 445.Μόνο όταν ολοκληρωθεί η αξιολόγηση της EFSA θα εξετάσει η Επιτροπή, αν κριθεί σκόπιμο, τα αναγκαία μέτρα διαχείρισης του κινδύνου, λαμβάνοντας υπόψη τους όρους για την καταχώριση και τη χρήση προσθέτων στους καταλόγους της Ένωσης και, κατά περίπτωση, άλλους θεμιτούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των περιβαλλοντικών παραγόντων.
[1] Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 178/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 28ης Ιανουαρίου 2002, για τον καθορισμό των γενικών αρχών και απαιτήσεων της νομοθεσίας για τα τρόφιμα, για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων και τον καθορισμό διαδικασιών σε θέματα ασφαλείας των τροφίμων (ΕΕ L 31 της 1.2.2002, σ. 1).
[2]https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.2903/j.efsa.2018.5370
[3] Σύμφωνα με πληροφορίες από τα ενδιαφερόμενα μέρη, οι E 445 λαμβάνονται από πρέμνα των P. palustris, P. elliottii, P. halepensis και P. brutia.
[4]Η JECFA, στην 86η συνεδρίασή της, αναγνώρισε τη φυσική παραλλακτικότητα της σύνθεσης του κολοφώνιου ξύλου και κατάργησε τον περιορισμό για ορισμένα είδη πεύκων στο πλαίσιο των προδιαγραφών —https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/279832/9789241210232-eng.pdf?ua=1
[5] Δηλ. Pinus palustris και Pinus elliottii.
[6] Για τους E 445 που προέρχονται από P. halepensis και P. brutia, η EFSA επισήμανε ότι: i) οι συγκεντρώσεις των κλασμάτων «μονοεστέρων γλυκερίνης», «ελεύθερων ρητινικών οξέων» και «ουδέτερων συστατικών», τα οποία θεωρούνται ιδιαίτερα σημαντικά από τοξικολογική άποψη, δεν ήταν γνωστές· ii) ως εκ τούτου, δεν ήταν δυνατή η αξιολόγηση της χημικής ισοδυναμίας με τους εστέρες γλυκερίνης με κολοφώνιο ξύλου που προέρχονται από P. palustris και P. elliottii· iii) δεν ήταν διαθέσιμα δεδομένα για τη σταθερότητα· και iv) δεν υπήρχαν διαθέσιμα τοξικολογικά δεδομένα.
[7]https://ec.europa.eu/food/system/files/2019-10/fs_food-improvement-agents_reeval_call_20181123_e445_data.pdf