Κοινή ερώτηση με Vangelis Meimarakis (PPE), Stelios Kympouropoulos (PPE), Maria Spyraki (PPE), Elissavet Vozemberg-Vrionidi (PPE), Manolis Kefalogiannis (PPE), Anna-Michelle Asimakopoulou (PPE), Georgios Kyrtsos (PPE)
Σοβαρά ερωτήματα προκαλεί η δημόσια τοποθέτηση του Γ.Γ. του ΝΑΤΟ κ. Jens Stoltenberg, ο οποίος σε συνέντευξή του υποστήριξε ότι η Τουρκία, λόγω της περιοχής στην οποία βρίσκεται, είχε κάθε δικαίωμα να καταρρίψει το 2015 το ρωσικό μαχητικό το οποίο παραβίασε τον εναέριο χώρο της για λιγότερο από 30 δευτερόλεπτα. Ταυτόχρονα η Τουρκία παραβιάζει κατ’ επανάληψη τον εναέριο χώρο της Ελλάδος. Ειδικότερα, σε ερώτηση που του έθεσε η δημοσιογράφος του CNN κα Hala Gorani, ο κ. Stoltenberg αναγνώρισε στην Τουρκία το δικαίωμα να προστατέψει τα κυριαρχικά της δικαιώματα, καταρρίπτοντας το ρωσικό μαχητικό. Στη συνέχεια, όταν η δημοσιογράφος του επεσήμανε ότι, σύμφωνα με ανάρτηση του πρωθυπουργού της Ελλάδος, η Τουρκία παραβιάζει τον εναέριο χώρο της Ελλάδος, ο κ. Stoltenberg υποστήριξε ότι η Τουρκία, λόγω της έντασης που αντιμετωπίζει στα σύνορά της με τη Συρία και το Ιράκ, βρίσκεται σε μία ειδική κατάσταση.
Έχοντας υπόψη τα παραπάνω, ερωτάται ο προς τον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας:
1. Αποδέχεται η ΕΕ παραβίαση του εθνικού εναερίου χώρου κρατών μελών της από τρίτες χώρες ως πρακτική «ειδικής κατάστασης»;
2. Συνάδει η θέση του ΓΓ του ΝΑΤΟ με το ευρωπαϊκό κεκτημένο ;
3. Πώς αντιμετωπίζει η ΕΕ την επιλογή του ΓΓ του ΝΑΤΟ να επιχειρεί να δικαιολογήσει παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου από την Τουρκία;
Απάντηση του ύπατου εκπροσώπου/αντιπροέδρου κ. Borrell εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (1/02/21)
Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) έχει επιβεβαιώσει επανειλημμένα, και πιο πρόσφατα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 15ης και 16ης Οκτωβρίου 2020(1), την πλήρη υποστήριξη και αλληλεγγύη της προς την Ελλάδα(2).
Στις 15 Μαΐου 2020, οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ καταδίκασαν την κλιμάκωση των τουρκικών παραβιάσεων τόσο του εθνικού εναέριου χώρου, συμπεριλαμβανομένων των υπερπτήσεων κατοικημένων περιοχών, όσο και των χωρικών υδάτων της Ελλάδας, κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου(3).
Η ΕΕ έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι ζητήματα που σχετίζονται με την οριοθέτηση αποκλειστικών οικονομικών ζωνών και υφαλοκρηπίδας θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με διάλογο και διαπραγματεύσεις καλή τη πίστει, στα πλαίσια του απόλυτου σεβασμού του διεθνούς δικαίου(4) (βλ., μεταξύ άλλων, απαντήσεις στις γραπτές ερωτήσεις E-004015/2020 και E-004366/2020). Η Τουρκία θα πρέπει να σέβεται το δίκαιο της θάλασσας και ιδίως την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα όλων των κρατών μελών της ΕΕ επί των χωρικών υδάτων, της συνορεύουσας ζώνης, της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης και της υφαλοκρηπίδας τους, συμπεριλαμβανομένων των νησιών. Επιπλέον, η Τουρκία πρέπει να απέχει από παραβιάσεις της κυριαρχίας των κρατών μελών της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του εναέριου χώρου τους.
Επίσης, το Συμβούλιο υπογράμμισε ότι εξακολουθεί να αναμένει από την Τουρκία να επιδείξει αταλάντευτη προσήλωση στις σχέσεις καλής γειτονίας , στις διεθνείς συμφωνίες και στην ειρηνική επίλυση των διαφορών, προσφεύγοντας, εφόσον απαιτείται, στο Διεθνές Δικαστήριο(5).
Η ΕΕ παραμένει σε στενή επικοινωνία με τον Οργανισμό Βορειοατλαντικού Συμφώνου (ΝΑΤΟ) στο πλαίσιο των συντονισμένων προσπαθειών για αποκλιμάκωση της κατάστασης στην Ανατολική Μεσόγειο με βιώσιμο τρόπο. Στο πλαίσιο αυτό, η δημιουργία του διμερούς μηχανισμού στρατιωτικής αποκλιμάκωσης στο ΝΑΤΟ με σκοπό τη μείωση του κινδύνου επεισοδίων και ατυχημάτων στην Ανατολική Μεσόγειο, αποτελεί ευπρόσδεκτη εξέλιξη.
(1)https://www.consilium.europa.eu/media/46354/161020-euco-final-conclusions-el.pdf
(2)Τον Δεκέμβριο του 2020, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, υπενθυμίζοντας τα συμπεράσματα της 1ης και 2ας Οκτωβρίου 2020, τόνισε ότι η ΕΕ παραμένει προσηλωμένη στην υπεράσπιση των συμφερόντων της και των συμφερόντων των κρατών μελών της, καθώς και στην προάσπιση της περιφερειακής σταθερότητας. https://www.consilium.europa.eu/media/47347/1011-12-20-euco-conclusions-el.pdf
(3)https://www.consilium.europa.eu/el/press/press-releases/2020/05/15/statement-of-the-eu-foreign-ministers-on-the-situation-in-the-eastern-mediterranean/
(4)https://www.consilium.europa.eu/el/press/press-releases/2019/07/15/turkish-drilling-activities-in-the-eastern-mediterranean-council-adopts-conclusions/
(5)https://www.consilium.europa.eu/el/press/press-releases/2019/06/18/council-conclusions-on-enlargement-and-stabilisation-and-association-process/